🌿 Vietnamese version

Để nói về những món ăn truyền thống (traditional dishes) dịp Tết, sẽ thiệt là thiếu sót khi bỏ qua (it is a crime to miss out on) "bún Thang" – Thang noodles.

Bún Thang được xem là một trong những món ăn tinh túy nhất (the best culinary delights) trong mắt người Hà Nội (in the eyes of Hanoians). Món bún này được cho là bắt nguồn từ thời Hậu Lê (the Later Le Dynasty) và được duy trì qua nhiều thế hệ cho tới ngày nay (passed down from generation to generation).

Một bát bún Thang “chuẩn không cần chỉnh” cần tới tầm 20 loại nguyên liệu được chuẩn bị theo từng cách riêng (be prepared separately). Các loại “toppings”, như thịt gà, thịt heo và trứng chiên (omelette), phải được sắt thành sợi mỏng (be sliced into thin threads) và phải được đặt thật gọn gàng thành từng góc riêng bên trên bát bún, trông giống như hình một cái thang (the figure of a ladder).

Thế nên mới có cái tên là bún Thang!!

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều cách lí giải khác nữa cho cái tên của món bún ảo diệu này (this magnificent dish). Dù được xem là một tác phẩm nghệ thuật tinh tế (an intricate work of art), nguyên liệu làm bún thang lại đến từ đồ ăn thừa (leftovers), chí ít là ở thời xưa.

Đúng dzị, bạn hem nghe lầm đâu, là “đồ ăn thừa” đấy 😎

Tết được gắn với hình ảnh mọi người ăn uống no say (having a big feast), thế nên là có đủ loại đồ ăn thừa luôn. Chắc cũng vì vậy nên khó mà tìm được một công thức chuẩn (one standard recipe) để nấu bún Thang. Mình đang mường tượng ra trong đầu một cụ tiền nhân loay hoay dọn dẹp trong bếp (imagine SB doing STH) thốt lên rằng:

"Được giồi, không thể lãng phí đồ ăn như thế này được. Để tui biến cái mớ này thành một món (to turn STH into STH) cho hậu thế (descendants) phải thiệt là tự hào dzìa nó”.

Và thế là một trong những món ăn tui iu thích nhứt ra đời, và người con đất Việt như tui thấy thiệt là tự hào. Thế nhưng mờ đáng buồn thay, có một thành phần không thể thiếu (one indispensable ingredient to STH) của món bún Thang đang dần biến mất theo năm tháng. Đó là cái con bọ to đùng "cà cuống," - nhiều nơi ở Nam Á gọi cà cuống là hung thần “cạp” ngón chân (toe-biters).

Vâng ạ, một con bọ to thừ lừ luôn. Đây là một giống bọ đặc biệt (a specific kind/species), được tìm thấy chủ yếu ở Việt Nam. Con cà cuống cho ra (produces) một thứ tinh dầu rất chi là đặc thù (a unique essence) làm cho nước dùng (broth) của bún Thang hoàn toàn khác với những món bún khác (to distinguish STH broth from STH) trong ẩm thực Việt (Vietnamese cuisine).

Tui chưa từng được "diện kiến" một em cà cuống nào trong đời (have never met), chứ đừng nói tới là được nếm thử (yet to do STH). Cơ mà nhìn hình cái con bọ khổng lồ này trên Google thì thú thiệt là hem biết tui có muốn xơi thử ẻm hay cái tinh dầu của ẻm trong tô bún Thang của tui hem nữa. 

🌿 English version

To discuss the traditional dishes during the Tet holiday, it is a crime to leave out "bún Thang" – Thang noodles. It is considered one of the best culinary delights in the eyes of Hanoians. This noodle dish is said to have originated during the Later Le Dynasty and has been passed down from generation to generation.

A perfect bowl of Thang noodles requires up to 20 ingredients, all of which must be prepared separately. The toppings, including chicken, ham, and omelette, have to be sliced into thin threads and perfectly placed on top of the noodles in separate corners of the bowl, just like the figure of a ladder.

Hence the name Thang noodles, as in Vietnamese, "thang" means ladder!!

However, there are many explanations for the name of this magnificent dish. Despite being seen as an intricate work of art, the ingredients of Thang noodles come from, at least in its early days, leftovers. That's right...

Leftovers, which isn't very surprising, considering that Tet is associated with people having a big feast every day, and thus there are plenty of leftovers of all kinds. Perhaps that is why it's hard to find one standard recipe for a bowl of Thang noodles. I can imagine a housewife - one of my ancestors - cleaning up the kitchen during Tet, saying:

"Enough, I don't want to throw all this food away; I have to turn all these into something that my descendants can be proud of."

And there was one of my favorite dishes, and I am actually very proud. Yet there is one indispensable ingredient to the dish, which, sadly, has been disappearing over the years. It is the big fat giant water bug called "cà cuống," also known as toe-biters in South Asia.

Right, a water bug. It is not just any kind, but a specific kind, mostly found in Vietnam called "cà cuống." The bug produces a unique essence to distinguish Thang's broth from all noodle dishes Vietnamese cuisine has to offer.

I have never met a "cà cuống" in my life, let alone tasting one, but looking at the photos of this giant insect on Google search, I'm not sure if I want to have one, or only its essence, in my bowl of Thang noodles.